Η ποιητική συλλογή του Φώτη Καρύδα με τίτλο «Ποιητική νοημοσύνη» αποτελεί μια βαθιά και σπαρακτική κατάθεση του ποιητή, γεμάτη από συναισθηματική ένταση, αγωνία και υπαρξιακή αβεβαιότητα. Κάθε ποίημα εκφράζει την εσωτερική αναζήτηση ενός ανθρώπου που ζει και αναπνέει σε έναν κόσμο γεμάτο πόνο και καταστροφή, ωστόσο, η ποιητική γραφή του δεν εξαντλείται στον θρήνο και την απογοήτευση. Η συλλογή «Ποιητική Νοημοσύνη» διαπραγματεύεται την ανθρώπινη εμπειρία μέσα από έναν φακό βαθιάς υπαρξιακής αγωνίας, κοινωνικής κριτικής και ατομικής αποξένωσης. Ο ποιητής, με πλούσιο λυρισμό και δραματική ένταση, παρασύρει τον αναγνώστη σε έναν κόσμο όπου η αγάπη, η μοναξιά, η ελπίδα και η απογοήτευση εναλλάσσονται συνεχώς, δημιουργώντας μια θλιμμένη αλλά και συνάμα βαθιά διαφωτιστική εικόνα της σύγχρονης ανθρώπινης ύπαρξης.
Στη συλλογή εισάγεται η έννοια της μοναξιάς ως κεντρικό μοτίβο, χαρακτηρίζοντάς την ως αέναη και πανταχού παρούσα. Η μοναξιά είναι αυτή που καθορίζει την ανθρώπινη ύπαρξη και διαπλέκεται με την αδυναμία να βρουν οι άνθρωποι αυθεντικές και πλήρεις συνδέσεις. Δηλώνεται μέσα από τους στίχους η τραγική έννοια της «μοναξιάς του πλήθους». Η «ελεύθερη πτώση» και η αναφορά σε «μηχανές που μιμούνται ανθρώπινα συναισθήματα» αποτυπώνουν την αποξένωση του ατόμου στην τεχνολογική εποχή, όπου οι συναισθηματικοί δεσμοί γίνονται πιο τεχνητοί και πιο απομακρυσμένοι από την πραγματικότητα.
Αυτό το σπαρακτικό ύφος της ποίησης, γεμάτο με εικόνες καταστροφής, απογοήτευσης και σύγκρουσης, δεν είναι παρά το απόσταγμα της βιωμένης εμπειρίας του ποιητή, που υπήρξε πολεμικός ανταποκριτής σε περιοχές συγκρούσεων και πολέμων. Οι στίχοι του δεν είναι απλώς προσωπικές εξομολογήσεις, αλλά οι κραυγές ενός ανθρώπου που είδε, έζησε και καταδίωξε τον πόνο σε περιοχές του κόσμου που σπαράσσονται από τον πόλεμο. Ο ποιητής δεν προσφέρει απλώς εικόνες του καθημερινού ανθρώπινου πόνου, αλλά μεταφέρει την ψυχική και συναισθηματική του πληγή από όσα κατέγραψε στα πεδία της μάχης. Οι έντονες εικόνες και η βαθιά θλίψη που κυριαρχούν στην ποίηση είναι, σε μεγάλο βαθμό, προϊόν της εμπειρίας του: ο πόνος, η απώλεια, η διάλυση κάθε ανθρώπινης αξίας και το πένθος που βιώνουν οι επιζώντες, αποτυπώνονται με τρόπο αυθεντικό και συναισθηματικά ισχυρό.
Ο Φώτης Καρύδας μέσα από τους στίχους γεμάτους σκιές και ερωτήματα, δεν παύει να αναζητά τη βαθύτερη αλήθεια και να αναδεικνύει τη συνεχιζόμενη μάχη του ανθρώπου για να βρει τον σκοπό του, ακόμα και μέσα στην καταστροφή. Οι ερωτήσεις για την αλήθεια και την αγάπη, οι προβληματισμοί για τον θρόισμα της ελπίδας σε έναν κόσμο που φαίνεται να διαλύεται, καθιστούν τη συλλογή μια ουσιαστική αναφορά στο διαρκές ερώτημα της ανθρώπινης ύπαρξης.
Συχνά οι στίχοι του ποιητή μοιάζουν να καταλήγουν σε αδιέξοδο, σε μια ατέρμονη αναζήτηση για το αληθινό νόημα του κόσμου. Οι εικόνες της μοναξιάς, της απογοήτευσης και της αβεβαιότητας δημιουργούν μια αίσθηση ότι η ζωή μας είναι καταδικασμένη να επαναλαμβάνει τις ίδιες απογοητεύσεις. Αλλά σε αυτή την υπαρξιακή κρίση, ο ποιητής δεν παραδίνεται στην απελπισία. Αντίθετα, στέλνει το μήνυμα ότι το «καλό» μπορεί πάντα να θριαμβεύσει, έστω και αν χρειάζεται να αναζητηθεί μέσα από τα ερείπια της ανθρωπότητας και τη συντριβή των ιδεών. Ένας στίχος από το ποίημα «Κλέφτες Ονείρων» επισημαίνει αυτό το κεντρικό μήνυμα: «Στο τέλος των παραμυθιών νικάει το καλό». Αυτός ο στίχος αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, την ουσία του έργου και της φιλοσοφίας της συλλογής.
Παρά την αίσθηση του απόλυτου σκοταδιού που πολλές φορές διαπερνά την ποίηση του ποιητή, παραμένει πάντα μια σπίθα ελπίδας και αναγνώρισης ότι η αλήθεια και η ανθρωπιά μπορούν τελικά να επικρατήσουν. Η σκέψη ότι το σκοτάδι ακολουθεί η λυκαυγή. Αυτή η ιδέα ότι το καλό θα επικρατήσει στο τέλος των παραμυθιών είναι μια υπόσχεση που ανατρέπει την απογοήτευση και μας υπενθυμίζει ότι η αλήθεια, ο έρωτας, η αγάπη και η πραγματική ανθρώπινη σύνδεση είναι πάντα κάτι που μπορούμε να βρούμε, ακόμα και όταν φαίνεται πως όλα γύρω μας καταρρέουν.
Εν κατακλείδι, η Ποιητική νοημοσύνη είναι μια ισχυρή επαναστατική φωνή για τον άνθρωπο που αναζητά το νόημα σε έναν κόσμο που μοιάζει να καταρρέει. Και, παρόλο που ο πόνος και η θλίψη κυριαρχούν, η τελική έμφαση είναι και θα πρέπει να είναι στην πεποίθηση ότι το καλό, στο τέλος, νικάει – μια αλήθεια που θα έπρεπε να αντηχεί τόσο στην ποίηση όσο και στην πραγματικότητα της ζωής μας.
Σταυρούλα Δεκούλου
Ειδική Γραμματέας Δ.Σ. Ε.Ε.Λ.
